De verhalen achter de oorlogsgraven aan de Westdorplaan in Raalte

Op 4 mei staan we stil bij alle Nederlandse militairen en burgers die stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties sinds de Tweede Wereldoorlog. Op de algemene begraafplaats aan de Westdorplaan in Raalte liggen omgekomen inwoners en militairen. "Zo’n oorlogsgraf is voor eeuwigdurend", vertelt Hans Horenberg, consul namens de gemeente Raalte. "De regering heeft gezegd: dit moet altijd bewaard blijven, want deze mensen hebben hun leven gegeven voor ons land en onze vrijheid."

Hans Horenberg is opzichter groen, spelen en begraven bij de gemeente Raalte en is ‘consul’ voor de Oorlogsgravenstichting. Hij legt uit: “Elke gemeente heeft een consul. In die rol zorg ik voor het contact met de nabestaanden, bijvoorbeeld als zij een vraag hebben over het graf. Ook doe ik de jaarlijkse inspectie en rapporteer ik daarover aan de Oorlogsgravenstichting. Zien de graven er nog netjes uit of moeten ze opgeknapt worden?”

Trots

Hans is trots op zijn werk als consul en vindt het belangrijk om de geschiedenis levend te houden. "Dit is echt een erebaan. Ik combineer dit werk met mijn dagelijkse werkzaamheden, maar ik vind het ook erg interessant om me te verdiepen in de verhalen. Ik heb de oorlog niet meegemaakt, maar ik heb wel connecties met mensen die dat wel hebben."

Slag om Roermond

Op de begraafsplaats aan de Westdorplaan is onder andere het graf van Berend Jan Brinkhuis. Op 20-jarige leeftijd sneuvelde hij in Roermond, tijdens de Meidagen in 1940, toen Duitsland Nederland binnenviel. De Slag om Roermond was de eerste veldslag. Hans vertelt: “Berend Jan kwam uit Raalte en is hier dan ook begraven. Dit oorlogsgraf is in het beheer van de familie. Dit graf heeft de familie vorig jaar laten opknappen.”

Laatste Joodse transport

“Hier ligt Johanna Kapp,” vertelt Hans. “Een Joods meisje dat vlak voor de bevrijding gewond is geraakt tijdens de beschieting van een van de laatste Joodse transporten richting Westerbork. Zij vluchtte naar Raalte, maar overleed in onderduik. Pas na 72 is haar daadwerkelijke naam ontdekt.”

Het stropdasgraf

Aan het laatste oorlogsgraf hangt een stropdas. Hans vertelt om wie het gaat: “Hier ligt Gerhardus Marinus Derks. Hij is omgekomen in Nieuw-Guinea in 1962. Het land maakte toen nog deel uit van Nederlands-Indië. Marinus was een van de militairen die daar werd ingezet tegen de Indonesische militaire dreiging. Zijn broer had hem op de trein gezet. Hij ging daarna 5 weken op de boot richting Nieuw-Guinea. Marinus vertelde zijn broer dat hij graag met het vliegtuig wilde terugkomen. En zo is hij ook teruggekomen, maar niet op de manier waarop hij had gehoopt", zegt Hans.

Over de stropdas vertelt Hans: “Tijdens een ceremonie zo’n 5 jaar geleden was de stoottroep van Marinus hier om afscheid van hem te nemen. Zijn beste maat liep toen naar het graf, deed zijn stropdas af en hing het er overheen. Het was een heel emotioneel moment, dat veel impact had. Zijn beste maat had het overleefd, maar Marinus niet. Daarom hangt de stropdas er nog steeds, en halen we hem niet meer weg."

Het Britse erehof

Ten slotte is de begraafplaats ook een plek waar 27 gesneuvelde militairen hun laatste rustplek vinden. “Het Britse erehof herinnert ons aan de militairen van de Royal Air Force die tijdens de Tweede Wereldoorlog in de omgeving van Raalte gesneuveld zijn. Het gaat onder andere om Polen, Canadezen, Nieuw-Zeelanders en Engelsen.”

Jeroen Knobben: beheerder begraafplaatsen

Het beheer van de oorlogsgraven valt formeel onder de verantwoordelijkheid van de Oorlogsgraven Stichting. Het beheer van de algemene begraafplaatsen (Westdorp, Pleegste en Heino) en de Joodse begraafplaats in Raalte valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. In de gemeente Raalte verzorgt Jeroen Knobben het beheer van deze begraafplaatsen. Hij draagt zorg voor werkzaamheden rondom uitvaarten en onderhoudt de contacten met nabestaanden, familieleden, steenhouwers en aannemers. Daarnaast onderhoudt hij graven, het groen, paden en wegen.